Tematy
Podstawy automatyki budynkowej

Technika budynkowa wspiera nas na co dzień z ukrycia, praktycznie zza każdej ściany i zza każdego okna. Zazwyczaj wcale jej nie zauważamy, chyba że coś nagle przestanie działać. Celem automatyki budynkowej schowanej za danym rozwiązaniem lub komponentem jest zapewnienie jego bezawaryjnego działania.

Do stworzenia prawidłowo funkcjonującego budynku potrzebna jest więc fachowa wiedza. Wiedzę tę inżynier elektryk, integrator systemów i facility manager zdobywają zazwyczaj w trakcie nauki, jednak kluczowe i nieodzowne jest tu przede wszystkim praktyczne doświadczenie.

Najważniejsze informacje w skrócie:

otwarte systemy dla przyszłościowej i rozszerzalnej automatyki budynkowej
niezależność od producentów urządzeń
różne protokoły sieci obiektowej dla różnych aplikacji
działanie urządzeń obiektowych oparte na czujnikach
zalety i wady instalacji scentralizowanej i rozproszonej

Jak nie zgubić się w dżungli automatyzacji?

Gruntowna wiedza to podstawa dla oceny dostępnych ofert i wyboru odpowiedniego rozwiązania dla automatyki budynkowej każdego obiektu.

Właściwy wybór

Przy wyborze technologii, czy to w przypadku nowego budynku, czy też remontu istniejącego obiektu, ważne jest, aby mieć jasność co do zalet i wad systemów otwartych i zamkniętych oraz podjąć świadomą decyzję na korzyść jednej lub drugiej opcji. Ponieważ w całym cyklu życia budynku wymagana jest jak największa elastyczność, osoby odpowiedzialne za planowanie powinny, oprócz aktualnej sytuacji, uwzględnić również fakt, że w przyszłości mogą pojawić się inne potrzeby użytkowe. Dlatego najbardziej odpowiednie są rozwiązania, które są dostępne w długim okresie czasu i zgodne z ustalonymi, otwartymi standardami.

Systemy otwarte a zamknięte

System otwarty charakteryzuje się tym, że jest wspierany przez wielu producentów, którzy przestrzegają jednego wspólnego standardu. Dzięki temu wszystkie komponenty są „interoperacyjne“ i mogą się ze sobą komunikować. Obowiązuje zasada: im więcej producentów wspiera wybrany otwarty standard, tym większe jest prawdopodobieństwo, że na rynku znajdziemy szeroką gamę obsługujących go urządzeń. Dzięki temu nie musimy być zależni od technologii jednego konkretnego producenta. Modułowość systemów otwartych umożliwia opłacalną i znacznie prostszą adaptację i rozbudowę obiektów w miarę zmieniających się wymagań.

System zamknięty jest natomiast specyficzny dla danego producenta. Charakteryzuje się on tym, że można łączyć ze sobą mniejszą liczbę urządzeń, ponieważ dany producent przyznaje dostęp tylko wybranym użytkownikom. Stosowanie systemów zamkniętych oznacza uzależnienie użytkownika od producenta w kontekście uruchomienia, konserwacji i rozbudowy systemu. Jeśli stosowane produkty nie będą już dostępne na rynku, rzadko kiedy będzie można znaleźć alternatywę.

Protokoły sieci obiektowej

Do wymiany danych na poziomie automatyki stosuje się różne systemy sieci obiektowych. System sieci obiektowej określa standard komunikacyjny i medium transmisyjne, za pomocą którego sterowniki i urządzenia obiektowe komunikują się ze sobą. Ogólne zalety oprzewodowania sieci obiektowej w porównaniu z konwencjonalną instalacją to zmniejszenie obciążeń termicznych oraz obniżenie kosztów instalacji ze względu na konieczność ułożenia mniejszej ilości przewodów.

Protokoły automatyki budynkowej

Urządzenia obiektowe: czujniki i elementy wykonawcze

Żaden system automatyki nie może obejść się bez czujników. Czujniki to elementy, które rejestrują ważne informacje o stanie, przetwarzają je na sygnał elektryczny i przekazują dalej. Rejestrowane są albo wartości analogowe, takie jak temperatura pomieszczenia, wilgotność, jasność, dane pogodowe, albo informacje binarne, takie jak pozycje przełączników i impulsy z przycisków. Planując automatyczne sterowanie lub regulację funkcji budynku, należy dokładnie rozważyć, jakie czynniki powinny mieć wpływ na automatyczne sterowanie – to one determinują potem zastosowanie niezbędnych czujników.

Elementy wykonawcze odbierają dane i przekształcają je w konkretne działania, takie jak polecenia przełączania i ściemniania opraw oświetleniowych, polecenia sterowania roletami, markizami itp. lub polecenia regulacji zaworów grzejnikowych. Na przykład, jeśli temperatura jest zbyt niska, zawór grzejnikowy zostaje otwarty, aby ogrzać pomieszczenie. Typowymi elementami wykonawczymi są zawory, siłowniki lub sterowniki LED.

Rodzaje instalacji – scentralizowana lub rozproszona

Kompleksowo zautomatyzowany budynek wymaga licznych urządzeń przełączających i sterujących. Znajdują się one w szafie sterowniczej lub suficie podwieszanym i muszą być połączone ze sobą w sieć. W związku z tym ważne jest, aby umiejętnie zaplanować rozmieszczenie wszystkich elementów. Zasadnicza decyzja to: czy instalacja powinna być scentralizowana czy rozproszona?

Scentralizowana oznacza, że wszystkie komponenty znajdują się w jednym miejscu, w większości przypadków jest to szafa sterownicza. Stamtąd prowadzi się oprzewodowanie do poszczególnych pomieszczeń. Korzyści:

Instalacja scentralizowana jest łatwa w utrzymaniu, ponieważ jej konserwację oraz wymianę urządzeń można przeprowadzić w prosty sposób.
Dodatkowo, scentralizowane rozwiązanie zmniejsza obciążenia termiczne.

Instalacja jest rozproszona, jeśli elementy sterowania są rozmieszczone w kilku miejscach – na przykład na różnych piętrach lub w różnych pomieszczeniach.

Zaletą tego rozwiązania jest znacznie mniejszy nakład na oprzewodowanie, a tym samym niższe koszty instalacji.
Należy jednak pamiętać, że elementy te są ukryte w sufitach i puszkach wnękowych, a ich wymiana jest trudniejsza.

Osoba kontaktowa w WAGO

Wojciech Leciński

Menedżer rynku budynkowego

Dowiedz się więcej:

WAGO w budynkach

Zastosowania dla instalacji i automatyki budynkowej

Niezależnie od tego, czy chcesz zaprojektować instalację oświetleniową lub sterujący nią system, zmodernizować system HVAC, czy też ogólnie zajmujesz się automatyką pomieszczeń, rozwiązania WAGO pomogą Ci zrealizować wszystkie założenia i sprostać wymaganiom stawianym nowoczesnym budynkom.

Technika budynkowa

Możliwości dostępne obecnie w dziedzinie automatyki i instalacji budynkowych są prawie nieograniczone. WAGO wykorzystuje je i przekształca w rozwiązania dopasowane do Twoich potrzeb.

Tematy Podstawy automatyki budynkowej